Klaas de Jonge en Wim Vonk
Klaas de Jonge en Wim Vonk
Wim Vonk is als docent tekenen verbonden aan de Gerrit Rietveld Akademie waaraan hij evenals aan de Kungligen Akademien Der Frie Kunstler in Stockholm studeerde. Zijn oeuvre bestaat uit assemblages en bewegende installaties die geluid produceren. De laatste jaren ontstaan deze in samenhang met Afrikaanse sculpturen en maskers uit de collectie van Klaas de Jonge. Deze studeerde antroplogie en sociologie in Amsterdam en Parijs, streed als mensenrechtenaktivist in de jaren 1980 tegen de apartheid in Zuid-Afrika en kreeg landelijk bekendheid door zijn arresstatie en vlucht aldaar en de daaropvolgende ballingschap in de Nederlandse Ambassade in Pretoria. Hij werkte onder meer in Tanzania, Senegal, Mozambique, Zimbabwe en Rwanda waar hij als afleiding voor zijn werk kunst ging verzamelen.
Klaas de Jonge: "'Ik werkte in Rwanda als chef van een project om de situatie in gevangenissen te verbeteren. Het ging om 130.000 mensen die nog niet waren berecht en waarvan nauwelijks dossiers bestonden. Ik deed onderzoek naar alternatieve rechtspraak, een volksrechtspraak die de verzoening moest bevorderen tussen de Hutus en de Tutsis en werkte zodoende met ontelbare moordenaars en slachtoffers, nam eindeloos interviews af. Dat raak je niet zo snel kwijt. Kunst was een manier om met esthetische dingen bezig te zijn. Beelden en maskers hadden een enorme therapeutische waarde: het zien, de verhalen horen, het sociale contact eraan verbonden, dat gaf mij een goed gevoel. Het is geen statische kunst. In Afrika is kunst een totaalverschijnsel. Beelden krijgen er vanwege de verschillende soorten initiaties en daarmee verhalen ook steeds andere betekenissen. Zo ontstaat er een verdieping van kennis. Deze beelden horen bij ceremonies en daar is Wim mee bezig. Hij maakt er zijn eigen verhaal van, combineert traditionele met moderne kunst, maakt het weer deel van een groter geheel. En hij gebruikt ze zonder ze te vernielen, het past er gewoon in. Het is een prachtige manier er iets mee te doen. Ik ben meer de leverancier, de genieter, het meelopertje. Hij is de kunstenaar.
Wim Vonk: "'Voor mij is hij de muze, de manier waarop hij zijn leven reflecteert. Zijn attitude t.o.v. zijn verzameling is daar een voorbeeld van." Wim Vonk steekt een masker een pijp in de mond. Alleen is het geen pijp maar de wit geglazuurde kop van een oude telefoonpaal. Hij maakt nissen uit kastjes en kisten, waarop of waarin tussen collages en eigen schilderwerk beeldjes hangen, staan of zijn vastgebonden. Zijn Afrika- eiland is een installatie met groepen beelden op een houtwerkbank. Eronder slaat een kwast verbonden aan een ventilator tegen een gitaar en een trommel. Vanuit het midden draait een soort wasmolen vol met aan draadjes verbonden objecten van westerse makelij. Ze slepen over de grond, bungelen, klingelen, raspen en stoten tegen elkaar, omcirkelen het eiland met kleur, vorm, klank en beweging "Ik ben altijd bezig met het overlappen van kulturen, probeer de dingen elkaar te laten overstijgen. Het Afrika-eiland draagt of schraagt ook onze kultuur". Wim Vonk speelt met contexten en laat daardoor een nieuwe werkelijkheid ontstaan die tevens de traditionele grenzen verlegt van de tentoonstellingskultuur rondom ethnologische kunst. Een statement om niet te missen. Voor Zaal 100 wordt een installatie opgezet boven de bar, die, verbonden met de voordeur, in beweging wordt gezet als deze wordt geopend. Op de dichtersavond zullen de Maskerman en de Orgeldraaier optreden. Vanaf een door Wim Vonk speciaal ontworpen stoel is contact met Klaas de Jonge, die dan weer in Afrika vertoeft, mogelijk om enkele kunstwerken van een verhaal te voorzien.
Opening expositie donderdag 4 maart v.a. 20.00 uur.
De Maskerman en de Orgeldraaier 18 maart 20.30 uur.
Aja voor de Staatskrant maart 2010