Jeny Bremer - foto's en schilderijen
Het model en haar modellen
Jeny Bremer studeerde af aan de Koninklijke Akademie voor
Kunst en Vormgeving in Den Bosch waar ze zich specialiseerde in
modelschilderkunst, een genre dat ze tot op heden beoefent in haar
atelier op het Bickerseiland. De geëxposeerde foto's hebben vooral een
documentaire waarde en zijn deels gepubliceerd in een aantal lijvige
boekwerken over de inmiddels overleden Engelse kunstenaar Robert
Lenkiewicz, met wie ze van 1971 tot 1978 een relatie had. Foto's van het
atelier, de kunstenaar zelf, zijn andere vrouwen en tevens modellen, de
zwerver Diogenes en zijn dakloze vrienden die dagelijks op bezoek kwamen
en talloze malen zijn geportretteerd. Maar ook beelden van haar eveneens
overleden vriend, de kunstschilder Eddie Agelink, en foto's van haar
workshops modelschilderkunst in Amsterdam.
De schilderijen zijn voornamelijk naaktportretten, krachtig opgezet in
vaak gewichtloze pasteltinten. Op het schilderij “Chinees Naakt” ligt een
vrouw op haar rug met de armen achter haar hoofd en de benen schuin naar
voren gericht. De diagonale compositie veroorzaakt een draaiende beweging
naar boven, versterkt doordat het bovenlichaam zich naar de kijker toe
opent. Open ellebogen en oksels, gesloten ogen en benen: het gaat om
openbaar gemaakte intimiteit. De vanzelfsprekendheid van de houdingen is
opvallend. Jeny Bremer reflecteert van twee kanten, heeft zelf vaak model
gestaan en kent haar modellen. Ze creëert een ambiance van rust terwijl
de composities allesbehalve statisch zijn. Er zit beweging in de
verdeling van kleurvlakken en in de manier van schilderen. Haar vriend,
de musicus Gijs van Dijk is in volle actie afgebeeld, van veraf duidelijk
herkenbaar, van dichtbij een transparante compositie van kleur. Behalve
portretten zijn er, naar aanleiding van een reis door Birma ook een
aantal doeken met o.a. een tempel en een Boeddha.
“Mijn reis door Birma was een droom die ik al
eens gedroomd had. Vanwege mijn Mandarijnse, Indonesische en Friese roots
werd ik er voor Bhutanees aangezien, en als zodanig behandeld. Het is het
meest indrukwekkende land waar ik ben geweest. Overal gigantische
boeddha's, woestijnen vol tempels waar monniken dag en nacht bidden. Ik
dacht, ik ga alleen nog maar boeddha's en tempels schilderen. Dat heb ik
een tijd gedaan, maar ja, het leven verandert. Na mijn studietijd kwam ik
in de BKR terecht. Toen die afliep vertrok ik met Eddie in 1980 voor
bijna een jaar naar Equador en Peru en in 1981 ging ik met mijn zoontje
naar Ibiza. Ik kwam er niet meer weg, had geen geld meer om tickets te
kopen Tot 1995 was het overleven, portretten schilderen en kleding maken
voor de hippiemarkt. Ik kon net de huur en het eten betalen. Na veertien
jaar kwam ik terug, met drie kinderen van drie vaders, die geen van allen
betrokken waren. Ik was altijd verliefd, meestal op kunstenaars, was een
muze voor ze. Ik zag de mooie dingen, maar heb ook last van ze gehad. Ik
heb tien jaar lang, behalve mijn gezin, mannen onderhouden, bijzondere
mensen. Die nam ik dan in huis maar dan kwamen de drank en de drugs en
voor je het wist had je er weer een kind bij. Ik was goedgelovig. Nu zie
ik sneller de andere kanten, geef nu om een man die op eigen benen staat.
Terug in Amsterdam bouwde ik een garage om tot woonhuis en atelier,
organiseerde er cursussen modelschilderen voor soms drie, vier groepen
per week en was zodoende binnen een jaar uit de Sociale Dienst. Tijdens
de lessen was er muziek, thee, een glaasje wijn en alles stond klaar om
te beginnen. Ik tover huizen om tot mooie plekken.”
Behalve portrettten van modellen zijn er ook een aantal foto's van
schilderijen waarvoor Jeny zelf model heeft gestaan. Afgebeeld door
Lenkiewicz als Lenya aan het kruis, dansend met een Pierot en de Dood of
staand tussen een zestal andere minaressen aan het eens imaginaire
sterfbed van de kunstenaar.
Expositie Jeny Bremer van 6 tot 29 mei 2008 in Zaal 100
Aja voor de Staatskrant mei 2008