Jan Buys
Ondersteboven
Jan Buys woont en werkt in de Staatsliedenbuurt waar hij het maken van kunst combineert met werk in de thuiszorg. Hij deed meerdere keren mee aan Kijk op de Wijk en tijdens het Schaaktoernooi Staatsliedenbuurt 2011 werden er maar liefst vijf van zijn tekeningen als prijzen uitgereikt. Vanaf 1 mei stelt Jan ten tweede male etsen, carborundumdrukken en pentekeningen tentoon in Zaal 100. Een spel van zwart en wit bestaande uit recentelijk gemaakte vrouwenportretten en -torso's. In tegenstelling tot het jarenlange werken naar de natuur tekent hij tegenwoordig uit zijn hoofd; een ommezwaai.
"Ik probeer impulsief te werken, niet teveel na te denken, geen foto of beeld dat ik zie vast te leggen. Het is wel realistisch maar ik zie geen model voor me, het ontstaat op het papier. Bij etsen werk ik ook uit mijn hoofd. Ik word ouder, weet steeds beter uit te drukken wat er aan emoties zijn. Het is meer uitgewerkt. Ik hou van vrouwen en jonge vrouwen zijn nog mooier. Je kijkt toch altijd even en denkt: Hé, leuk!"
De meisjesachtige portretten zijn bijna allemaal frontaal in beeld gebracht en met krachtige streken neergezet. Het zijn serene portretten, droomprinsesjes die bedachtzaam voor zich uitstaren. Ze vormen als serie een contrast met de tekeningen van de torso's. Portretten en torso's vertegenwoordigen verschillende genres. Het portret staat symbool voor de psyche, de torso voor het fysieke. Wij zien een portret ook nooit als de afbeelding van een los hoofd, terwijl een torso nooit anders dan hoofdloos wordt ervaren. Het weglaten van een lichaam bij een portret valt niet op terwijl het bij een torso juist opvalt dat er geen hoofd is. Torso's bestaan uit enkel een romp. Alle aandacht gaat uit naar het gebied tussen nek en bovenbenen. Borsten, billen, heupen, buiken, ruggen en seksuele organen staan centraal. Jan's torso's bestaan uit voornamelijk vrouwenlichamen, schaars gekleed en vaak in doorschijnende lingerie. De intieme delen blijven zichtbaar. Dat half verborgene erotiseert, maar ook lichaamshouding of pose en compositie spelen een rol. Een vrouw van achteren gezien bukt zich in doorschijnend ondergoed voorover. Een van haar borsten hangt uit haar beha. Bij een even suggestief beeld van een vrouwenlijf met gescheurde rok zijn billen, buik en borsten in een glooiend ritme opgenomen. Van haar gezicht zijn alleen de kin en de lijn van een mond te zien. De tekeningen stralen wellust uit. In tegenstelling tot de portretten wordt lichamelijkheid in beeld gebracht. Geen Play-boy-achtige modellen maar echte mensenlijven. Jan gaat het cliché voorbij dat een portret persoonlijkheid en een torso, vanwege concentratie op de seksuele delen of pose, anonimiteit oproept. Het tegendeel blijkt waar. Vanwege de afwijkende manier van vormgeven zeggen de lichamen meer over persoonlijkheid dan de gedroomde meisjesportretten die langs de beschouwer heen lijken te kijken.
Opening tentoonstelling donderdag 10 mei 20.00 uur. Restaurant open vanaf 18.00 uur.
Aja Waalwijk voor de Staatskrant mei 2012