In de maand oktober exposeert Anders Veltkamp (1986) een serie foto's van landschapsdetails in Zaal 100. Ze roepen associaties op met stillevens en stralen een rust uit die je aan het denken zet; en niet alleen over manieren van kijken, maar ook naar wat deze rust teweegbrengt. Paddenstoelen, gras en bomen, het lage perspectief, belichting en compositie maken het tot een adembenemende ervaring. In een windstille wereld van clair-obscur, lichtbundels, sobere kleuren en bruintinten, verheffen paddenstoelen en plantjes zich tot acteurs. Het strijklicht van de ondergaande zon verhoogt de spanning tussen licht en donker. Een Rembrandtesk theater. Verstild en sereen staan er wezens op sokkels van mos.
Anders: “Op het punt dat de zon bijna ondergaat krijgen dingen die niets bijzonders zijn iets theatraal. Door verlichting wordt iets belangrijk. Dingen komen daardoor op een podium te staan. Belichting biedt ook ruimte voor detail. Als details worden uitgelicht, zie je pas hoe bijzonder ze zijn. Wat ik er aan toevoeg is mijn manier van kijken. Een detail geeft de kans iets uit te snijden, abstract te maken. Op een foto van een landschap is alles herkenbaar en ingevuld. Ik denk ook dat het universeler is geen mensen neer te zetten. Bij een persoon gaat het toch om die persoon, op die plek. Mensen op foto's roepen associaties op die buiten het beeld liggen. Een paddenstoel is voor iedereen herkenbaar, maar het staat los van een specifiek karakter.”
Aangrijpend en sprookjesachtig tegelijk, dat is hoe ik het interpreteer, deze zeldzame ontmoeting met een vertrouwde wereld. Hoezo vertrouwd? Hoezo zeldzaam? Het herinnert mij aan de telbare momenten dat ik de majestueuze schoonheid van de natuur ervoer; en die waren gelukzalig.
Anders Veltkamp weet met een foto veel te vangen. Er ligt een wereld achter zijn wereld. Ook zijn paddenstoelen, bomen en planten roepen associaties op, maar dan wel voorbij de tijd.
Finissage Vrijdag 30 Oktober vanaf 17:00 uur.
Aja Waalwijk voor de Staatskrant oktober 2015