DE WITTE-REUS EN DE WITTE MUS AAN DE SLAG
een witboek amsterdam maart 1984
n.a.v. de kraak van de panden Wittenstraat 100 en Wittenstraat 29
Wat staat waar en waarom?
Wat voor je ligt is een toelichting op de aktiviteiten van de Witte Reus en de witte Mus, geschreven op verzoek van een aantal (buurt)organisaties, Die ons naar aanleiding van de kraak van de Jacob de Wittschool en het Roodborstje in de wittenstraat 100 en 29, willen steunen. We beginnen met te vertellen onder invloed van welke ontwikkelingen in de buurt het één en ander tot stand is gekomen, dit deel noemen we "Waar staan de Witte Reus en de Witte Mus" of "De buurtsituatie rond de panden" vervolgens leggen we uit waarom en hoe we tot ideeën gekomen zijn. Dit noemen we "Wat zit er in de koppen van de Witte Reus en de Witte mus?" of "Waarom wonen en werken in een kollektief" Daarna worden we wat konkreter naar aanleiding van de geschiedenis van onze aktiviteiten en de precieze invulling van de gekraakte ruimtes met plattegronden. Dit heet "De praktiese invulling van de panden" Tot slot komen tot een paar algemene opmerkingen over reuzen en mussenwerk. Als extra's leveren we nog twee fragmenten uit de persoonlijke aantekeningen van personen die nu in de panden wonen.
Waar staan de witte reus en de witte mus.
In de staatsliedenbuurt kunnen we de volgende ontwikkelingen waarnemen. De buurt is een stadsvernieuwingsbuurt waar sinds kort de stadsvernieuwing stagneert omdat de subsidie in de buurt plotseling tegenvalt. Enkele blokken zijn door deze tegenvaller uitgeplaatst en het is nog maar zeer de vraag of deze mensen ooit zullen kunnen terugkeren in de buurt. In de uitgeplaatste blokken worden voor het grootste gedeelte willekeurig mensen ingeplaatst door het grondbedrijf. De kriminaliteit in deze blokken. neemt dan ook hand over hand toe. Je kunt je afvragen of deze ontwikkeling verstandig is in zo'n "kwetsbare" buurt. in andere delen van de huurt is de stadsvernieuwing van de baan. Bewoners en eigenaren gingen er tot voor kort van uit dat de stadsvernieuwing door zou gaan. De verkrotting is enorm. Verkrotting en verpaupering veranderen het sociale klimaat in de huurt op een niet te schetsen wijze. Naast deze ontwikkelingen worden verscheidene kulturele voorzieningen in de buurt de nek omgedraaid. united world moet bijvoorbeeld sinds kort naar enige beroepskracht missen. Ons Huis, dat ook aan peuterwerk doet. zal waarschijnlijk verdwijnen. Het opbouwwerkwerk zal waarschijnlijk gehalveerd worden en dat terwijl er toch al zo weinig kulturele voorzieningen zijn. Ook de subsidie "kunst in de wijk" is aanzienlijk ingekort. met de kraak van de witte reus en de witte mus proberen we, zoals we al eerder hebben gedaan (staatsliedengreep), deze ontwikkelingen te keren. Alhoewel het natuurlijk teven de stroom oproeien blijft. De nieuwe buurtvoorzieningen zullen voor de buurt toegankelijk zijn. De kreche is gebaseerd op het principe dat de voorziening kollektief, d.w.z. door de ouders in stand gehouden wordt. Theater en andere optredens in de witte reus zullen voor iedereen toegankelijk zijn. De uitingen van de bewoners zullen al dan niet door kollektief werken van de kunstenaars aan de buurt ten goede komen, De kinderboerderij zal in samenwerking met de witte brug niet alleen voor alle kinderen maar ook voor andere belangstellenden gratis toegankelijk zijn.
Waarom wonen en werken in de Witte Reus en de Witte Mus?
Net als iedereen worden wij op veel manieren met de gevolgen van de crisis- politiek van deze regering geconfronteerd. Twee aspekten verdienen hier in dit verband echter extra aandacht; de afbraak van allerlei culturele en sociale voorzieningen en de combinatie van de stijging van woonlasten daling van zowel huursubsidies als uitkeringen. Aan de ene kant raken wij onze inkomsten als akteurs, muzikanten, beeldende kunstenaars en welzijnswerkers kwijt, omdat op theatersubsidies, B.K.R. e.d. flink wordt gekort. We hoeven in dit verband slechts te verwijzen naar het jongste advies van de raad van de kunst, waardoor vier toneelgezelschappen onmiddellijk, en vier andere op korte termijn in hun bestaan worden bedreigd. Lichte muziek of kinderopvang komt al helemaal niet, of in elk geval nauwelijks in aanmerking voor subsidieering. Aan de andere kant wordt net ons steeds moeilijker gemaakt om de voor ons noodzakelijke; vaak provisorische woon- en werkruimtes te blijven betalen. Dit laatste ook al omdat door verkrotting en achterstallig onderhoud veel ruimtes regelmatig extra kosten met zich meebrengen, die voor eigen rekening komen. De oprukkende stadsvernieuwing biedt ons ook al geen bruikbaar alternatief, niet alleen om financieele redenen, maar vooral omdat ook omdat voor een ruimte en geluidsisolatie vragend kollektief als het onze eenvoudig geen plaats is in de strakke, kwalitatief slechte en uitsluitend op huishoudens gerichte nieuwbouw. Een nieuwbouwwoning als kinderdagverblijf of kinderboerderij is natuurlijk te absurd om over te praten. Voor ons is het noodzakelijk ons werk als vrijwilliger te blijven doen,niet in de laatste plaats omdat de mensen er om vragen en we dus kennelijk in een behoefte voorzien, maar ook omdat we zelf niet zonder kunnen. Zoals het voor alleenstaande ouders vanzelfsprekend is dat zij voor goede en betrouwbare kinderopvang willen zorgen, zo is het voor een muzikant of akteur een eerste levensbehoefte om voor publiek te blijven spelen. Deze mensen zijn niet voor niets maar al te vaak bereid om op zaken als kleding, wooncomfort of vakantie te beknibbelen om hun werkte kunnen blijven doen. Het gaat er hier niet om een nostalgisch en romantisch beeld te schetsen van de hongerende kunstenaar a la Van Gogh, maar om de beargumentering van de problemen die wij dagelijks tegenkomen, en die al jaren om een oplossing schreeuwen. Voor ons is het niet langer te doen om ons werk op de huidige manier voort te zetten. Konstant heen en weer moeten gaan tussen de vaak over de hele stad verspreid liggende woon- en werkruimtes, die vaak niet alleen gehorig, slecht afsluitbaar, donker en vochtig zijn, maar meestal ook slechts tijdelijk tot onze beschikking staan. Kinderen vanaf nul jaar die in de achterkamer van een krot dat 6 x 6m klein is moeten speler tussen dode muizen en kakkerlakken, bevinden zich evenmin in een situatie die naar tiet publiek te verantwoorden is als de produktie van ongenietbare herrie op een door de vochtigheid kromgetrokken gitaar de kwaliteit bevorderd. Wij vinden dat juist deze buurt behoefte heeft aan goede kinderopvang en kulturele aktiviteiten, de geschiedenis van ons werk toont dit ook aan. Dat we ook willen wonen met de mensen waar we mee werken heeft te maken met het feit dat we niet alleen steun en stimulans van eikaar krijgen, maar ook met de afwezigheid van een duidelijke scheiding tussen werk en privé. Onze aktiviteiten kunnen zich niet uitsluitend afspelen tussen 9 en 5 uur. Het mag bekend verondersteld worden dat de Staatsliedenbuurt er een is van "muren van behang", en iedereen begrijpt dat iemand die zelf ook muziek maakt minder last heeft van de toonladders van zijn buren dan iemand die door ploegendienst slaaptekort heeft, net zo goed als een ouder met kinderen beter kan begrijpen waarom dat van de buren wel eens huilt. Om al deze redenen kiezen wij voor de voortzetting van onze aktiviteiten in de vorm van een woon- en werkkollektief en deze keuze komt voort uit de manier waarop wij al jaren ons wonen en weken organiseren, namelijk op een gezamelijke niet van bovenaf gedirigeerde manier, maar een die open i s voor het publiek, de mensen waarvoor en waarmee we werken. We kiezen ervoor te werken voor mensen uit een buurt als de onze, en dus niet om tegen een riante vergoeding kinderjuffrouw te spelen voor de bewoners van de goudkust, of de zoveelste interpretatie van een sonate van Bach ten gehore te brengen voor het ruim gesubsidieerde maar slecht gevulde pluche van het concertgebouw. We doen dit niet: alleen omdat die kunstvorm of die manier van kinderopvang ons niet aanspreekt, maar ook omdat we in deze buurt zelf veel meer aansluiting vinden. Het open karakter van ons projekt, met name de voorstellingsruimte in de Witte Reus en de kinderopvang en boerderij in de Witte mus maken de voormalige lagere- en kleuterschool tot de voor onze aktiviteiten meest geschikte ruimtes van de buurt, hierboven moge blijken waarom ieder alternatief ontbreekt. Ook voor ons geldt:
KRAKEN IS EEN NOODZAAK WANT WONEN EN WERKEN ZIJN RECHTEN!!!
Hoe doen een Reus en een Mus zoiets?
De bewoners van de beide panden kennen elkaar al geruime tijd, en hebben elkaar leren kennen bij gemeenschappelijke aktiviteiten, en/of als mede buurtbewoner. Een greep uit deze aktiviteiten waarbij de huidige bewoners in het verleden hebben samengewerkt:
'81, '82, '83 Anti-City circus op het voormalige Waterlooplein
'81, S 106, een communicatie projekt in Osdorp
'81 anti-verkiezingsfestival op het Haarlemmerplein
'82 Westerparkfestival, Het Witte Circus i.s.m. de Staatslieden - en Spaarndammerbuurt
'83 Haarlemmerpleinfestival
'83 Staatsliedengreep
Verder de opzet van een aantal buurtaktiviteiten waaronder de crèche "Peutertje Kraak"Op verstandelijke gronden, met duidelijke argumenten en niet in de laatste plaats door het feit dat veel bewoners ruime ervaring hebben met het opzetten van grootschalige aktiviteiten, kwamen de bewoners en gebruikers op een verdeling van de aktiviteiten op een manier die elk der panden een eigen identiteit geeft waardoor de levensvatbaarheid wordt gegarandeerd Deze verdeling komt kort gezegd hier op neer: alle Kinderaktiviteiten, alsmede alle bewonersters met kinderen gaan naar het Roodborstje , omdat een aantal voorzieningen die kinderen nodig hebben daar reeds aanwezig zijn, en ook omdat deze ruimte grenst aan buurthuis de Witte Brug, dat zich ook bezig houdt met kinderwerk. Plannen voor gemeenschappelijk gebruik van de tuinen en het opzetten een kinderboerderij zijn reeds in uitvoering. Voor de Jacob de Witt is gekozen voor alle werk, muziek en theateraktiviteiten, omdat deze in elkaars verlengde liggen en elkaar kunnen versterken.